Ντομάτα : πολύτιμος σύμμαχος για την υγεία μας

Η φύση μάς προσφέρει τρόφιμα, που είναι πολύτιμοι σύμμαχοι για την υγεία μας. Ένα από τα καλύτερα είναι η ντομάτα, που νομικά θεωρείται λαχανικό, ενώ βοτανολογικά πρόκειται για φρούτο.

Η ντομάτα και τα παράγωγά της, όπως η σάλτσα ντομάτας που περιέχεται στην πίτσα, στο κέτσαπ, στο χυμό ντομάτας και σε άλλες σάλτσες με βάση τη ντομάτα, περιέχουν ευεργετικές θρεπτικές ουσίες. Οι φυσικοχημικές αυτές ενώσεις φαίνεται ότι προστατεύουν την καρδία και το αγγειακό σύστημα, βοηθούν στην πρόληψη κατά του καρκίνου, προφυλάσσουν τους πνεύμονες από αρνητικές περιβαλλοντικές νοσηρές ουσίες και βοηθούν την όραση, συμβάλλοντας εναντίον του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας.

Ας μην ξεχνούμε, ότι η ορθή και υγιεινή διατροφή είναι ικανή να αποτρέπει το 33% των καρκίνων που πλήττουν τους ανθρώπους.

Συχνά στη διατροφή μας διαπιστώνουμε, ότι πολλά από αυτά που μας αρέσουν, δεν είναι καλό να τα τρώμε γιατί δεν κάνουν καλό στην υγεία. Στην περίπτωση της ντομάτας όμως υπάρχει εξαίρεση. Οι επιστημονικές έρευνες κατά τα τελευταία 20 χρόνια δείχνουν ότι η ντομάτα δεν είναι μόνο πολύ εύγεστη με πολλές εφαρμογές στη μαγειρική αλλά ταυτόχρονα έχει πολλές ευεργετικές επιδράσεις στην ανθρώπινη υγεία.

Από βοτανικής άποψης η ντομάτα είναι φρούτο. Όμως με βάση μια δικαστική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών το 1893, η ντομάτα προκηρύχθηκε ως λαχανικό.

Μια ντομάτα μέτριου μεγέθους (148 γραμμαρίων) έχει 35 θερμίδες. Δεν περιέχει χοληστερόλη, σχεδόν καθόλου νάτριο ούτε κορεσμένα λίπη. Για τους λόγους αυτούς φαίνεται άμεσα η ωφελιμότητα της για την πρόληψη και αντιμετώπιση της ψηλής πίεσης, των καρδιοπαθειών και της παχυσαρκίας.

Η ντομάτα περιέχει επίσης βιταμίνες Α και C, σίδηρο, κάλιο και ασβέστιο. Οι πρωτεΐνες μιας ντομάτας μέτριου μεγέθους ανέρχονται στο 1 γρ., τα ζάχαρα στα 4 γρ., και οι φυτικές ίνες ανέρχονται στο 1 γρ., γεγονός που δείχνει τη χρησιμότητα της ντομάτας στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας.

Η ντομάτα είναι το λαχανικό, που είναι το πλουσιότερο σε λυκοπένιο. Το λυκοπένιο της δίνει το κόκκινο χαρακτηριστικό της χρώμα.

Το λυκοπένιο αποτελεί μέρος της οικογένειας των καροτενοειδών ουσιών. Πρόκειται για φυσικοχημικές ουσίες, που είναι υπεύθυνες για το χρώμα των φρούτων και λαχανικών. Το βήτα καροτένιο δίνει το πορτοκαλί χρώμα στα καρότα, το λυκοπένιο είναι υπεύθυνο για το κόκκινο χρώμα σε διάφορα φρούτα. Οι φυσικοχημικές αυτές ουσίες δεν είναι δυνατόν να κατασκευαστούν από τον ανθρώπινο οργανισμό.

Έρευνες δείχνουν ότι το λυκοπένιο είναι η ισχυρότερη αντιοξειδωτική ουσία της οικογένειας των καροτενοειδών. 'λλες γνωστές αντιοξειδωτικές ουσίες είναι οι βιταμίνες C και Ε.

Η κατανάλωση της ντομάτας με ελαιόλαδο, όπως επίσης και το μαγείρεμα της με ελαιόλαδο, βελτιώνουν τη διαθεσιμότητα και απορρόφηση του λυκοπενίου από το πεπτικό σύστημα.

Το λυκοπένιο θεωρείται από τους βασικούς παράγοντες που συμβάλλουν στις ωφέλιμες δράσεις της ντομάτας για την υγεία που περιλαμβάνουν:

1. Πρόληψη του καρκίνου προστάτη, μαστού, εντέρου, στοματικής κοιλότητας, ωοθηκών

2. Πρόληψη καρδιακών και αγγειακών νοσημάτων

3. Προστασία των πνευμόνων από τις νοσηρές περιβαλλοντικές ουσίες όπως το όζον

4. Πρόληψη του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας στους ηλικιωμένους που είναι η κυριότερη αιτία τύφλωσης στους ηλικιωμένους.

Έρευνες, μεταξύ άλλων, έχουν δείξει:

1. Η υγιεινή και ορθή διατροφή είναι ικανή να αποτρέπει το 33% των καρκίνων, που πλήττουν τους ανθρώπους

2. Η κατανάλωση τουλάχιστον 10 μερίδων ντομάτας ή παραγώγων ντομάτας (σάλτσα, χυμός, κέτσαπ, πολτός) περιέχουν αρκετό λυκοπένιο για να μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη

3. Η κατανάλωση μίας ντομάτας την ημέρα είναι δυνατόν να προσφέρει και μέχρι 30% προστασία από τις καρδιακές παθήσεις

4. Η αξιόλογη αντικαρκινική δράση, που έχουν η ντομάτα και το μπρόκολο όταν καταναλώνονται ξεχωριστά, ενισχύεται σε σημαντικό βαθμό όταν καταναλώνονται ταυτόχρονα

5. Είναι το λαχανικό ή το φρούτο στο σύνολο τους που έχουν την προστατευτική δράση. Όταν μερικές από τις γνωστές ενεργές ουσίες που περιέχονται σε αυτά, δίνονται δια μέσου φαρμακευτικών σκευασμάτων, δεν επιτυγχάνονται τα επιθυμητά αποτελέσματα. Το όφελος για την υγεία επιτυγχάνεται από τη συνέργεια διαφόρων φυσικοχημικών ουσιών που υπάρχουν στα φρούτα ή τα λαχανικά.

Οι μαγειρεμένες ντομάτες, όπως επίσης και τα επεξεργασμένα παράγωγά της όπως η σάλτσα,το κέτσαπ, ο χυμός, ο πολτός και άλλα, περιέχουν περισσότερο λυκοπένιο από ότι η φρέσκα ντομάτα. Ο λόγος είναι διότι η κυτταρική μεμβράνη των φυτικών κυττάρων της ντομάτας καταστρέφονται κατά το μαγείρεμα ή και την επεξεργασία με αποτέλεσμα να απελευθερώνεται περισσότερο λυκοπένιο διαθέσιμο προς απορρόφηση από το έντερο.